Adjuvantna terapija raka (Adjuvant Cancer Therapy): Adjuvantna terapija raka je sekundarni ili dodatni tretman raka dizajniran da smanji rizik od povratka raka nakon operacije. Za rak kože, pomoćna terapija raka, kao što je imunoterapija interferonom, hemoterapija ili zračenje, može da prati primarni tretman kao što je operacija. Ljekari često preporučuju pomoćnu terapiju raka za sve one koji imaju rak III ili IV stadijuma.

BRAF: Ovaj gen može da mutira ili da se promijeni, proizvodeći mutirani BRAF protein koji dovodi do nekontrolisanog rasta ćelija raka. Više od polovine slučajeva melanoma je povezano sa mutacijama u BRAF genu. Takozvana mutacija V600E je prilično česta u ovim slučajevima.

BRAF inhibitori (BRAF Inhibitors): Ovi lijekovi mogu zaustaviti efekte mutiranih BRAF proteina i usporiti rast raka čak i dovesti do smanjenja tumora kod nekih pacijenata.

CDKN2A: Ovaj gen obično potiskuje rast tumora. Kada mutira, ćelije raka mogu nekontrolisano rasti. Porodice sa dugom istorijom melanoma mogu nositi ovu mutaciju gena. CDKN2A gen je odgovoran za sklonost prema melanoma.

Hemoterapija (Chemotherapy): Ovaj sistemski tretman koristi lijekove za zaustavljanje rasta ćelija raka, bilo uništavanjem ili sprečavanjem njihove podijele. Pacijenti mogu dobiti hemoterapiju u obliku oralnih pilula ili intravenozno.

Kliničko ispitivanje (Clinical Trial): Ova faza istraživanja koja uključuje pacijente prati završetak laboratorijskih studija i studija na životinjama. Cilj je da se utvrdi da li je medicinski tretman, uređaj ili strategija bezbjedni i efikasni za upotrebu. Istraživači istražuju da li tretman dovodi do poboljšanja ishoda, nema koristi ili potencijalne štete.

Kombinovana terapija (Combination Therapy): Ovaj tretman uključuje kombinovanje dva ili više tretmana, kao što su dva imunoterapijska agensa ili dva ciljana terapijska lijeka, za efikasnije rezultate.

CTLA-4: Ovaj protein pomaže ćelijama melanoma da procvjetaju potiskivanjem odgovora imunog sistema na njih. Imunoterapija može ciljati ovaj protein.

Izdržljiva stopa odziva (Durable Response Rate): Istraživači koji sprovode klinička ispitivanja koriste ovo mjerenje da bi procjenili da li tumor reaguje na liječenje. Uključuje vremenski period (obično u mjesecima) tokom kojeg tumor ili kancerogena oblast pokazuje poboljšanje kao rezultat liječenja.

Imunologija (Immunology): Ovo se odnosi na proučavanje imunološkog sistema tijela. Imuni sistem brani tijelo od virusa, bakterija i infekcija.

Imunoterapija (Immunotherapy): Ova terapija raka koristi tretmane za jačanje imuniteta kako bi stimulisali imuni sistem tijela da se bori protiv ćelija raka. Imunoterapija najčešće koristi lijekove koji ciljaju na PD-1 ili CTLA-4. To je takođe izraz koji opisuje druge pristupe koji različito aktiviraju imuni sistem.

Melanom u tranzitu (In-transit Melanoma): Melanom koji se širi kroz male limfne kanale, sudove imunog sistema, i počinje da raste više od 2 centimetra od primarnog tumora melanoma.

Limfadenektomija (Lymphadenectomy): Ova operacija uklanja limfne čvorove kod pacijenata koji imaju melanom III ili IV stadijuma.

MEK: Proteini koje proizvode MEK gen i BRAF gen deluju na isti signalni put unutar ćelija. Ćelije raka šalju signale kroz BRAF i MEK omogućavajući im da rastu i šire se. U kombinovanoj terapiji, lijekovi koji inhibiraju MEK mogu se kombinovati sa BRAF inhibitorima da bi usporili rast raka ili smanjili tumore kod nekih pacijenata.

Metastatski melanom (Metastatic Melanoma): Melanom stadijuma IV koji se proširio sa prvobitne lezije na udaljena mjesta na koži, limfnim čvorovima, mozgu ili organima kao što su jetra ili pluća.

Ukupna stopa preživljavanja (Overall Survival Rate): Ova statistika se odnosi na procenat ljudi koji prežive određenu vrstu raka određeno vrijeme nakon njihove početne dijagnoze. Ukupna stopa preživljavanja se obično odnosi na period od pet ili 10 godina.

PD-1: Protein koji se nalazi na površini T ćelija imunog sistema i drugih bijelih krvnih zrnaca. Koristi se za signaliziranje ćelijama da se isključe kako imuni sistem ne bi bio preterano stimulisan. Ćelije raka mogu aktivirati ovaj PD-1 signal i prerano isključiti T ćelije. Ovo ometa sposobnost imunog sistema da otkrije i uništi ćelije raka.

PD-L1: Protein koji se nalazi na površini ćelija raka koji im pomaže da izbjegnu otkrivanje i uništenje od strane imunološkog sistema. PD-L1 stupa u interakciju sa PD-1 kako bi na neodgovarajući način isključio imuni sistem. Ponekad se naziva i CD274.

I faza kliničkog ispitivanja (Phase I Clinical Trial): Tokom ove faze, istraživači sprovode prvo testiranje novog lijeka ili tretmana. Cilj je odrediti bezbjedne količine doze, provjeriti bezbjednost, identifikovati neželjene efekte i procjeniti rane dokaze o efikasnosti.

II faza kliničkog ispitivanja (Phase II Clinical Trial): Faza II proširuje testiranje lijeka ili liječenja na veću grupu ljudi često u dozama (ili dozama) koje izgledaju najperspektivnije iz rezultata ispitivanja faze I. Cilj je da se nastavi sa praćenjem bezbjednosti, neželjenih efekata i dokaza o efikasnosti.

III faza kliničkog ispitivanja (Phase III Clinical Trial): Ova faza proširuje testiranje lijeka ili liječenja na stotine, ponekad i hiljade ljudi. Neki pacijenti primaju novi, ili eksperimentalni, tretman sam ili u kombinaciji sa standardnom terapijom. Drugi pacijenti mogu dobiti samo standardnu terapiju. Cilj je da se obezbjede podaci o efikasnosti, bezbjednosti i neželjenim efektima. Informacije iz studija III faze su često potrebne za dobijanje regulatornog odobrenja od grupa kao što su Uprava za hranu i lijekove SAD (FDA) ili Evropska agencija za lijekove (EMA).

Postmarketinški nadzor (Post-marketing surveillance): Nakon što lijek ili tretman dobiju odobrenje za upotrebu u opštoj populaciji, istraživači nastavljaju da prikupljaju informacije o efektima lijeka, uključujući sve neželjene efekte povezane sa dugotrajnom upotrebom.

Terapija zračenjem (Radiation Therapy): Ovaj tretman koristi energetske zrake, kao što su rendgenski zraci, za uništavanje ćelija raka. Ljekari obično koriste zračenje za liječenje melanoma kod pacijenata kod kojih je operacija visokog rizika ili nije moguća.

Stopa odgovora (Response Rate): Ovo se odnosi na procenat pacijenata čiji se tumor melanoma smanjuje u veličinu ili ostaje neotkriven kao odgovor na liječenje.

Faza O Melanoma (Stage 0 Melanoma): Abnormalne ćelije koje se nalaze u najvišem sloju kože. Ove ćelije imaju potencijal da postanu kancerogene i da se šire. Faza 0 je takođe poznata kao melanom in situ.

Faza I Melanoma (Stage I Melanoma): Ovo se odnosi na karcinome koji nisu deblji od 2 milimetra, nisu ulcerisani i koji se nisu proširili.

Faza II melanoma (Stage II Melanoma): Ovo se odnosi na karcinome debljine između 2 i 4 milimetra. Oni mogu biti ulcerisani, ali se nisu proširili.

Faza III (Stage III): Rak je bilo koje debljine i proširio se sa svoje primarne lokacije na limfne čvorove bez vidljivih dokaza širenja na daljinu.

Faza IV (Stage IV): Rak se proširio sa svoje primarne lokacije na jedno ili više udaljenih mjesta koja mogu biti u koži, limfnim čvorovima, plućima, mozgu ili drugim organima.

Hirurška resekcija (Surgical Resection): Ovaj primarni tretman melanoma uključuje sječenje i uklanjanje kancerogenog područja. Široka lokalna ekscizija često može izliječiti melanom u ranoj fazi.

Sistemski (Systemic): Liječenje u kome lijekovi putuju kroz krvotok do svih dijelova tijela u borbi protiv raka koji su se proširili sa prvobitne lokacije. Većina ciljanih i imunoterapija je sistemska.

Ciljana terapija (Targeted Therapy): Vrsta terapije lijekovima koja ima za cilj da isključi abnormalne molekule u ćelijama tumora raka koji signaliziraju tim ćelijama da se nekontrolisano dijele. Na primjer, BRAF- i MEK-inhibitori ciljaju melanome sa specifičnim mutacijama gena.

T ćelije (T cells): Vrsta bijelih krvnih zrnaca koja jača imunološku funkciju i pomaže tijelu da se bori sa ćelijama raka. T ćelije su dobile ime po timusnoj žlijezdi, malom organu koji ih čini.

Ulcerisani (Ulcerated): Melanomi koji su izrasli kroz epidermis, ili krajnji sloj kože dajući tumoru izgled čira.

Divlji tip (Wild Type): Ovaj termin opisuje gene koji nemaju mutaciju i koji su normalni. Na primjer, neki ljudi imaju melanom sa mutacijama u BRAF-u, dok drugi imaju takozvani melanom divljeg tipa BRAF, što znači da nije prisutna poznata mutacija.